Vitamine D, de onmisbare brandstof voor het lichaam.

Vitamine D speelt een zeer belangrijke rol voor een algehele goede gezondheid van het menselijk lichaam. Naar schatting 60% van de Amerikaanse bevolking heeft een tekort aan vitamine D. Omdat de voedingswaarde van groenten en andere voedingsproducten, mede onder invloed van uitputting van landbouwgronden, aanzienlijk lager is dan enkele decennia terug, wijzen recente inzichten erop dat suppletie van vitamine D steeds belangrijker wordt. Dr. Wong stelt zelfs dat ieder mens voor een algehele goede gezondheid op elke leeftijd suppletie van vitamine D nodig heeft.
 

Gezondheidseffecten van vitamine D

Het lichaam heeft vitamine D nodig voor stevige botten en tanden. Het zorgt ervoor dat calcium en fosfor uit eten goed worden opgenomen en worden vastgelegd in de botten en tanden tijdens de groei. Daarnaast is vitamine D nodig om botontkalking zoveel mogelijk te beperken, en daarmee het risico van osteoporose op latere leeftijd te verminderen. Vitamine D speelt ook een belangrijke rol bij het in stand houden van een goede spierfunctie. Verder is vitamine D van belang voor een goede werking van het immuunsysteem. Vitamine D is een groep van vet-oplosbare secosteroïden, die een belangrijke rol speelt bij diverse biologische processen in het menselijk lichaam. Deze secosteroïden hebben onder meer de eigenschap om ontstekingen te remmen.
 

Functies van vitamine D

Vitamine D heeft verschillende belangrijke functies in het lichaam:

• Vitamine D reguleert het niveau van calcium en fosfaat in het bloed door de absorptie ervan uit het voedsel in de darmen te bevorderen, evenals de heropname ervan in de nieren
• Vitamine D vermindert de mobilisatie van calcium uit het bot (door verlaging van het parathormoon), waardoor botten sterker blijven
• Vitamine D remt de afgifte van parathormoon uit de bijschildklier
• Vitamine D beïnvloedt het immuunsysteem
• Vitamine D is goed voor de hart- en bloedvatfunctie
• Vitamine D gaat stemmingswisselingen en depressies tegen

Daarnaast kan vitamine D een positieve werking hebben bij hartproblemen, gewichtscontrole, menopauze, verbetering van testosteron, tekort aan libido, erectieproblemen, chronische vermoeidheid, zwangerschap en abnormale haargroei - en verlies.
 

Twee vormen van vitamine D

Er worden twee vormen van vitamine D onderscheiden, te weten vitamine D2 en D3. Vitamine D2 (ergocalciferol) is de plantaardige variant terwijl D3 (cholecalciferol) de dierlijke variant is.
 

Vitamine D3 effectiever dan vitamine D2

Vitamine D3 is in de mens veel effectiever dan vitamine D2 als het gaat om het verhogen van het calcidiol in de bloedsomloop. Vitamine D3 is tenminste drie en waarschijnlijk eerder tienmaal sterker dan vitamine D2, onder meer vanwege een sterkere bindingsaffiniteit met de vitamine D-receptoren. Vitamine D3 heeft voor de mens dan ook de voorkeur in het geval van suppletie. Hoewel vitamine D2 nog veelvuldig wordt gebruikt, beschouwen deskundigen het tegenwoordig niet meer als gelijkwaardig aan vitamine D3.
 

Voeding en suppletie essentieel

Vitamine D kan in het menselijk lichaam worden geproduceerd onder invloed van ultraviolet licht. Toch wordt deze door het lichaam zelf geproduceerde vorm van vitamine D door de wetenschap niet als volwaardige echte vitamine beschouwd. Het menselijk lichaam blijft voor vitamine D te allen tijde afhankelijk van externe bronnen, te weten voeding en supplementen.
 

Opslaan en vrijmaken van vitamine D in het menselijk lichaam

Vitamine D, afkomstig uit de huid onder invloed van zonlicht, of afkomstig uit voeding of suppletie, kan worden opgeslagen in vetcellen, waar het vervolgens ook kan worden vrijgemaakt. Vitamine D circuleert via de bloedsomloop door het hele menselijk lichaam, gebonden aan het zogenoemde vitamine D bindend eiwit (VDBP). Op deze wijze wordt het ook naar de lever getransporteerd. Daar wordt de vitamine D via een enzym (vitamin D3-25-hydroxielase) omgezet in calcidiol (25 hydroxyvitamin D oftewel 25-ODH3). Na afloop van dit omzettingsproces heeft de vitamine D echter slechts een geringe biologische activiteit. Pas na transport naar de nier, waar de vitamine D onder invloed van weer een ander enzym (25 hydrox D1-A-hydroxilase) wordt omgezet in calcitriol, krijgt de vitamine D haar krachtige werking. De vorming van calcitriol in de nieren wordt op haar beurt gestimuleerd door het parathormoon, evenals door de hoeveelheid calcium en fosfor in het bloed. Vitamine D-receptoren komen voor in het darm- en botweefsel, maar ook in andere weefsels, met name de hersenen, de borst, prostaatweefsel en het immuunsysteem.
 

Dosering

De dosering van vitamine D wordt aangeduid in internationale eenheden (IE), waarbij 1000 IE overeenkomt met 10 milligram of 1 milliliter. Het advies is om dagelijks 1 tot 3 theelepels vitamine D te nemen. De inhoud van één theelepel komt overeen met 3 milliliter oftewel 3000 IE.

Vitamine D uit voeding

Bronnen van vitamine D zijn ultraviolet licht en voeding. Onze voeding bevat onvoldoende vitamine D. Slechts zeer weinig voedingsmiddelen zijn een goede bron van vitamine D. De beste bron van vitamine D zijn vette vissoorten, zoals haring, zalm, makreel, sardines, tonijn en paling. Ook visolie, met name de olie uit de vissenlevers, is een belangrijke bron van vitamine D3. XO Pharma Oils maakt bij de productie van visolie gebruik van hoogwaardige zalm en kabeljauw uit de Barentszzee.

Tekort aan vitamine D

Een tekort aan vitamine D kan bij jonge kinderen rachitis (Engelse ziekte) veroorzaken. Deze ziekte zorgt voor afwijkingen aan het skelet. Bij volwassenen en ouderen kan door een vitamine D-tekort op den duur botontkalking of osteoporose en/of spierzwakte optreden. Een tekort aan vitamine D wordt daarnaast vooral in verband gebracht met verschillende chronische aandoeningen.

Teveel vitamine D

Een te hoge vitamine D inname kan alleen voorkomen als gevolg van langdurig te veel supplementen gebruiken. Het is echter vrijwel onmogelijk om toxische hoeveelheden vitamine D binnen te krijgen via supplementen. Dit is namelijk pas het geval bij gebruik van meer dan 40.000 IE, hetgeen overeenkomt met 400 maal de dagelijks aanbevolen hoeveelheid. Met een normale voeding en het opvolgen van het advies voor inname speelt dit niet. Ook langdurige blootstelling aan zonlicht geeft geen risico op een teveel aan vitamine D. De huid regelt dan namelijk de aanmaak. In de praktijk komt een overdosis bij gezonde mensen zelden voor.

Vitamine D-supplementen voor bepaalde groepen

Sommige groepen hebben meer vitamine D nodig dan ze uit zonlicht en voeding kunnen halen. Zo is voor jonge kinderen aangetoond dat een vitamine D-supplement het risico op rachitis vermindert en voor ouderen het risico op vallen en botbreuken kleiner maakt. Voor zwangere vrouwen vermindert het de kans op een kind met een te laag geboortegewicht. Mensen met een getinte of donkere huid maken minder vitamine D aan in de zon. En ook als huid niet vaak in de zon komt omdat iemand bijvoorbeeld weinig buitenkomt of een sluier draagt wordt er geen vitamine D aangemaakt. Voor deze groepen wordt extra vitamine D geadviseerd.

Wat zit er in XO-D?

Vitamine A, Vitamine D, Vitamine B5 (Pantotheezuur), Vitamine B6, Biotin, Calcium, Magnesium, EPA, DHA, Genistein, Rozemarijn en Boor.

Vegetariër of veganist?

Vitamine D3 is van dierlijke oorsprong. Voor vegetariërs of veganisten is het daarom lastiger om aan voldoende vitamine D uit voeding te komen. Een speciaal geval van een vitamine D-voedingsbron is de paddenstoel. In paddenstoelen is ergosterol aanwezig. Dit stofje kan onder invloed van UV-licht omgezet worden in vitamine D2. Paddenstoelen die in het wild geoogst zijn kunnen vooral voor veganisten een goede bron van vitamine D zijn, omdat dit de enige niet-dierlijke bron van vitamine D is.